Hiperbarik Oksijen Tedavisi

Tamamen kapalı basınçlı bir ortamda ve 1 atmosferden daha yüksek basınçlarda, maske aracılığı ile ya da doğrudan ortamdan %100 saf oksijen solutulmasına dayanan medikal tedavi “hiperbarik oksijen tedavisi” olarak adlandırılır. Potansiyel bir tüplü dalış riski olan dekompresyon hastalığı için etkili bir tedavidir. Hiperbarik oksijen tedavisine başvurulan diğer durumlar arasında ciddi enfeksiyonlar, kan damarlarında hava kabarcıklarının olması, diyabete ya da radyasyon maruziyetine bağlı olarak oluşan ve iyileşmesi zor yaralar sayılabilir.

Hiperbarik oksijen terapi odasında hava basıncı, normal hava basıncına oranla iki ya da üç kat daha fazladır. Bu nedenle ciğerler normal hava basıncında oksijen solumaya oranla çok daha fazla oksijen soluyabilir. Kanın bu ekstra oksijeni vücuda taşıması bakterilerle savaşmaya yardımcı olur. İyileşmeyi destekleyen büyüme faktörleri ile kök hücrelerin salınımını uyarır.

Hiperbarik Oksijen Tedavisi Neden Uygulanır?

Vücudumuzdaki dokuların yeterli miktarda oksijene ihtiyacı vardır. Dokular yaralandıkları zaman hayatta kalabilmek için normalden daha fazla oksijene ihtiyaç duyarlar. Hiperbarik oksijen tedavisi ile kanın taşıyabileceği oksijen miktarı artırılır. Tekrarlanan planlı tedaviler sayesinde sağlanan geçici ekstra yüksek oksijen seviyeleri, tedavi tamamlandıktan sonra dahi normal doku oksijen seviyelerinin artmasını teşvik eder.

Hiperbarik oksijen tedavisi;

• Şiddetli anemi,
• Beyin apsesi,
• Arteriyel gaz embolisi,
• Yanık,
• Karbon monoksit zehirlenmesi,
• Kangren,
• Doku ölümüne neden olan deri ya da kemik enfeksiyonu,
• Diyabetik ayak gibi iyileşmeyen yaralar,
• Dekompresyon hastalığı,
• Ani işitme kaybı,
• Ani görme kaybı,
• Radyasyon hasarı gibi çeşitli tıbbi durumlarda uygulanabilir.

Hiperbarik Oksijen Tedavisi Nasıl Uygulanır?

Yaklaşık 90-120 dakika süren tedavi sırasında hastalar basınç uygulanan kapalı bir kabin içerisinde bulunurlar. Taktıkları maskeler sayesinde %100 oksijen solurlar. Tedavi sırasında belirli zaman aralıkları ile hastalara maskeleri çıkartılır ve hava molası verdirilir. Hiperbarik oksijen tedavisi ayakta tedavi prosedürü ile uygulanabilir. Tedavi sırasında hastanın kulaklarında geçici bir dolgunluk hissi oluşması normaldir. Bu his esneyerek ya da yutkunma ile rahatlatılabilir. Tedavi sırasında hasta mutlaka uyanık ve aktif durumda olmalıdır. Böylece solunum kapasitesinin daha etkin bir şekilde kullanılması ve herhangi bir ihtiyaç oluştuğu takdirde bunun tespit edilmesi mümkün olmaktadır. 

Uygulanacak olan seans sayısı hasta özelinde, hastalığa ve hastanın tedaviye nasıl yanıt verdiğine göre belirlenir. Bu nedenle “hiperbarik oksijen tedavisi kaç seansta tamamlanır?” sorusuna genel geçer bir yanıt vermek doğru bir yaklaşım olmayacaktır. 

Hiperbarik Oksijen Tedavisi Öncesi

Hiperbarik oksijen tedavisi uygulanacak olan kişiler detaylı bir muayeneden geçirilirler. Hastanın mevcut ya da kronik bir hastalığı olup olmadığı tedavi açısından önemli bir etkendir. Klinik olarak hastanın tedaviye uygunluğuna karar verildiği durumlarda akciğer grafisi çekilerek herhangi bir risk olup olmadığı belirlenir. Risk tespit edilmesi durumunda konsültasyon ya da ileri tetkikler talep edilebilir.

Hiperbarik Oksijen Tedavisinin Yan Etkisi Var mıdır?

Hiperbarik oksijen tedavisi sırasında en sık karşılaşılan yan etki orta kulak barotravması diğer bir deyişle basınca bağlı travmadır. Orta kulak barotravması, basınçtaki artış esnasında orta kulağa östaki borusu aracılığıyla yeterli miktarda hava gönderilmemesine bağlı olarak oluşabilir. Bu durum genellikle 3-4 gün içinde herhangi bir kalıcı hasara neden olmadan iyileşir. Sinüs barotravması, akciğer barotravması ve diş barotravması gibi yan etkilerle daha nadir karşılaşılır.